Xử lí tài sản thế chấp thế nào khi vay thế chấp mà không trả được nợ?

Thế chấp tài sản là một trong những biện pháp đảm bảo phổ biến trong hợp đồng vay tài sản. Trong trường hợp bên vay không thể thanh toán nợ, quá trình xử lý tài sản thế chấp sẽ như thế nào? Tham khảo bài viết sau để biết thêm chi tiết.

1. Vay thế chấp không trả được nợ xử lí như thế nào?

Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, trong đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật.

Do đó, việc trả nợ đúng hạn là trách nhiệm của bên vay. Hơn nữa, trong quá trình thực hiện hợp đồng vay, hai bên có thể đồng thuận thế chấp tài sản như một biện pháp bảo đảm.

Theo quy định của Điều 56 Nghị định 163/2006/NĐ-CP, tài sản đảm bảo trong hợp đồng vay thế chấp sẽ bị xử lý trong những trường hợp sau:

• Bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đến hạn.
• Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật.
• Pháp luật quy định tài sản bảo đảm phải được xử lý để bên bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác.
• Các trường hợp khác do thoả thuận hoặc quy định của pháp luật.

_^>>> Xem thêm: Sổ hồng là gì? Hướng dẫn cách đọc thông tin sổ hồng chính xác và đơn giản nhất mà bạn cần biết.

Theo các quy định trên, việc không trả nợ đúng hạn được xem là vi phạm nghĩa vụ trả nợ của bên vay. Trong trường hợp hợp đồng vay có thỏa thuận về thế chấp tài sản, tài sản thế chấp sẽ được xử lý.

Nếu bên vay có khả năng trả nợ nhưng cố ý không trả và sử dụng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Theo Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi và bổ sung năm 2017), mức hình phạt tù có thể lên đến 20 năm và mức phạt tiền có thể lên đến 100 triệu đồng, tùy thuộc vào mức độ vi phạm.

2. Xử lí tài sản thế chấp khi không trả được nợ

Dựa trên Điều 58 của Nghị định 163, đã được sửa đổi và bổ sung bởi Nghị định 11 năm 2020, quy trình xử lý tài sản thế chấp sẽ được thực hiện theo các nguyên tắc sau:

• Tuân thủ theo thỏa thuận giữa các bên liên quan (bên vay và bên cho vay); nếu không có thoả thuận, tài sản sẽ được bán đấu giá theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, các bên có thể thỏa thuận về xử lý tài sản qua các hình thức như: Bán tài sản; nhận lại tài sản đảm bảo để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ; nhận các khoản tiền hoặc tài sản khác từ bên thứ ba trong trường hợp thế chấp quyền đòi nợ; hoặc các phương thức khác mà các bên thoả thuận (theo Điều 59 của Nghị định 163).

_^>>> Xem thêm: Con nuôi có được nhận thừa kế? Thủ tục làm sổ đỏ thừa kế cho con nuôi theo quy định pháp luật mới nhất hiện nay.

• Quá trình xử lý tài sản đảm bảo phải diễn ra một cách khách quan, công khai, minh bạch, đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của tất cả các bên tham gia giao dịch bảo đảm, bao gồm cá nhân và tổ chức có liên quan.
• Người thực hiện xử lý tài sản đảm bảo là bên nhận bảo đảm (bên cho vay) hoặc người được ủy quyền xử lý tài sản đảm bảo, trừ trường hợp các bên tham gia giao dịch bảo đảm đã thoả thuận khác.

Người xử lý tài sản sẽ thực hiện dựa trên các điều khoản đã được thỏa thuận trong hợp đồng bảo đảm mà không yêu cầu văn bản ủy quyền từ bên bảo đảm.

3. Thời hạn xử lí

Điều 62 của Nghị định 163 năm 2006 quy định rằng, quá trình xử lý tài sản bảo đảm phải diễn ra trong khoảng thời gian được các bên tham gia thoả thuận.

Nếu không có thoả thuận, người xử lý tài sản (bên cho vay hoặc người được ủy quyền bởi bên cho vay) có thẩm quyền quyết định về thời hạn xử lý, nhưng không được thực hiện trước 7 ngày đối với động sản hoặc 15 ngày đối với bất động sản, tính từ ngày thông báo về việc xử lý tài sản bảo đảm.

Trong trường hợp tài sản bảo đảm có nguy cơ mất giá trị hoặc giảm giá trị, như quyền đòi nợ, giấy tờ có giá, thẻ tiết kiệm, vận đơn, người xử lý tài sản có quyền thực hiện xử lý ngay, tuy nhiên, phải thông báo cho các bên nhận bảo đảm khác về việc xử lý tài sản đó (theo khoản 2 Điều 61 Nghị định 163).

Ngoài ra, theo Điều 63 của Nghị định 163, nếu hết thời hạn quy định trong thông báo mà bên giữ tài sản bảo đảm không giao tài sản, người xử lý tài sản có quyền thu giữ tài sản bảo đảm hoặc yêu cầu Tòa án giải quyết

4. Xử lí tài sản thế chấp khi không thỏa thuận được về phương thức xử

Căn cứ các Điều 65, 66, 67, 68 Nghị định 163 năm 2006, nếu không thỏa thuận được về phương thức xử lý, tài sản bị thế chấp sẽ được xử lý như sau:

Đối với tài sản là động sản, trong trường hợp không có thoả thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm, tài sản bảo đảm sẽ được bán đấu giá theo quy định của pháp luật.

Nếu tài sản bảo đảm có giá cụ thể và rõ ràng trên thị trường, người xử lý tài sản có thể bán tài sản theo giá thị trường mà không thông qua thủ tục bán đấu giá. Trong trường hợp này, người xử lý tài sản cũng phải thông báo cho bên bảo đảm và các bên cùng nhận bảo đảm khác (nếu có)

Đối với tài sản đảm là quyền đòi nợ:

• Bên nhận bảo đảm có quyền yêu cầu người thứ ba, người có nghĩa vụ trả nợ, chuyển giao các khoản tiền hoặc tài sản khác cho mình hoặc cho người được ủy quyền. Trong trường hợp người có nghĩa vụ trả nợ yêu cầu, bên nhận bảo đảm phải chứng minh quyền được đòi nợ.
• Nếu bên nhận bảo đảm đồng thời là người có nghĩa vụ trả nợ, bên nhận bảo đảm được phép bù trừ khoản tiền đó.

Đối với tài sản bảo đảm là giấy tờ có giá, vận đơn, thẻ tiết kiệm:

• Việc xử lý tài sản bảo đảm như trái phiếu, cổ phiếu, hối phiếu, giấy tờ có giá khác và thẻ tiết kiệm được thực hiện theo quy định của pháp luật về từng loại tài sản cụ thể.
• Bên nhận cầm cố vận đơn có quyền xuất trình vận đơn theo thủ tục được pháp luật quy định để thực hiện quyền chiếm hữu đối với hàng hoá ghi trên vận đơn đó. Việc xử lý hàng hoá ghi trên vận đơn được thực hiện theo quy định tại Điều 65 Nghị định này.

Trong trường hợp người giữ hàng hóa không chuyển giao hàng hoá theo vận đơn cho bên nhận bảo đảm và gây ra thiệt hại, người đó phải bồi thường cho bên nhận bảo đảm.

• Nếu bên nhận bảo đảm đồng thời là người có nghĩa vụ thanh toán, bên nhận bảo đảm được phép bù trừ khoản tiền đó

Đối với quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất:

• Trong trường hợp không có thoả thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, thì các tài sản này sẽ được bán đấu giá.
• Nếu chỉ thế chấp tài sản gắn liền với đất mà không thế chấp quyền sử dụng đất, khi xử lý tài sản gắn liền với đất, người mua hoặc người nhận chính tài sản gắn liền với đất đó được tiếp tục sử dụng đất.
• Trong trường hợp chỉ thế chấp quyền sử dụng đất mà không thế chấp tài sản gắn liền với đất, và người sử dụng đất đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, thì tài sản gắn liền với đất sẽ được xử lý đồng thời với quyền sử dụng đất, trừ khi có thoả thuận khác.
• Trong trường hợp chỉ thế chấp quyền sử dụng đất mà không thế chấp tài sản gắn liền với đất, và người sử dụng đất không đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, khi xử lý quyền sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được tiếp tục sử dụng đất theo thỏa thuận giữa người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ khi có thoả thuận khác.

Tổng kết:

_^>>> Xem thêm: Tham khảo ngay danh sách các văn phòng công chứng quận Hoàn Kiếm uy tín và phục vụ nhanh chóng nhất.

• Khi thực hiện hợp đồng vay thế chấp, người vay phải đảm bảo trả nợ đúng hạn; nếu không, tài sản thế chấp có thể bị xử lý để thanh toán nợ. Đồng thời, người vay cũng có thể chịu trách nhiệm hình sự nếu có khả năng trả nợ mà cố ý không thực hiện.
• Trong trường hợp không thể trả nợ, việc xử lý tài sản thế chấp sẽ tuân theo thỏa thuận giữa các bên liên quan. Nếu vượt quá thời hạn nhưng bên thế chấp không chấp nhận chuyển giao tài sản hoặc không đạt thoả thuận về phương thức xử lý, bên cho vay có thể đề xuất Tòa án giải quyết thông qua quy trình Tố tụng dân sự, theo quy định của pháp luật

Trên đây là một số quy định giải đáp về: Vay thế chấp không trả được nợ bị xử lý thế nào?

Ngoài ra, nếu như bạn đọc còn thắc mắc gì liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về công chứng và sổ đỏ, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.

2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội

Hotline : 0966.22.7979 – 0935.669.669

Email: ccnguyenhue165@gmail.com

XEM THÊM CÁC TỪ KHÓA:

_^>>> Có được kiện khi người khác mượn tiền qua tin nhắn nhưng không trả?

_^>>> Hiện nay sổ đỏ thật, sổ đỏ giả lẫn lộn. Vậy làm sao để kiểm tra sổ đỏ giả một cách chính xác nhất đơn giản bằng mắt thường?

_^>>> Di chúc có bắt buộc phải công chứng thì mới có hiệu lực hay không? Phí công chứng di chúc hiện nay là bao nhiêu?

_^>>> Điều kiện người nhận ủy quyền là gì? Pháp luật quy định như thế nào về thủ tục công chứng giấy ủy quyền?

_^>>> Bỏ túi ngay các địa điểm dịch thuật lấy ngay uy tín, nhanh chóng tại khu vực Hà Nội gần nhất.