Đối với những nhà đầu tư chứng khoán hiện nay, việc đầu tư vào các chứng chỉ quỹ có thể đã trở thành một lựa chọn quen thuộc, trong đó có quỹ ETF. Hãy cùng tìm hiểu về khái niệm quỹ ETF là gì và những quy định về quỹ ETF cần biết để đầu tư một cách an toàn qua bài viết dưới đây.
1. Khái niệm về quỹ ETF
Quỹ ETF (Exchange Traded Fund) có thể hiểu là một loại quỹ đầu tư có khả năng hoán đổi danh mục chứng khoán.
Theo định nghĩa của khoản 42 Điều 4 Luật Chứng khoán, quỹ hoán đổi danh mục được mô tả như sau:
Quỹ hoán đổi danh mục là một loại quỹ mở, được hình thành thông qua việc nhận và hoán đổi danh mục chứng khoán để cơ cấu portofolio, và sau đó phát hành chứng chỉ quỹ. Chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục có thể niêm yết và giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết.
Do đó, quỹ giao dịch trao đổi (ETF) có thể được hiểu là một loại quỹ mô phỏng sự biến động của các chỉ số thị trường chuẩn như chỉ số chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu hoặc một loại tài sản, hàng hóa cụ thể.
Tương tự như cổ phiếu, các quỹ đầu tư ETF cũng được niêm yết và có thể được giao dịch trên sàn chứng khoán. Đây thường được coi là một phương pháp đầu tư chứng khoán thụ động, được nhiều nhà đầu tư ưa chuộng do tính dễ dàng giao dịch và khả năng thu lợi nhuận khá tốt trong các giai đoạn tăng trưởng của thị trường.
Nhà đầu tư sẽ nhận được chứng chỉ quỹ ETF chứng nhận quyền sở hữu khi đầu tư vào quỹ. Chứng chỉ quỹ này cũng có thể mua/bán trên sàn giao dịch chứng khoán, và giá của chúng thường phụ thuộc vào sự cân cầu cung và có thể biến động nhiều lần trong một ngày. Nhờ có ETF, ngày nay các sản phẩm chứng khoán trở nên đa dạng hơn và nhà đầu tư có thêm công cụ để lựa chọn.
2. Các loại quỹ ETF phổ biến
Cổ phiếu:
Đó là một dạng quỹ theo dõi sự biến động của các chỉ số cổ phiếu trên thị trường, thường là các chỉ số đại diện như VN100, VN30 (đối với thị trường chứng khoán Việt Nam) hoặc chỉ số S&P 500 (đối với thị trường chứng khoán Mỹ).
Bằng cách theo dõi và mô phỏng biến động của chỉ số, các nhà đầu tư có thể sao chép hoặc vượt qua hiệu suất của thị trường chứng khoán.
Trái phiếu:
Tương tự như quỹ ETF cổ phiếu, quỹ ETF trái phiếu cũng có khả năng mô phỏng sự biến động của các chỉ số liên quan đến các loại trái phiếu, bao gồm trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp, và các loại trái phiếu sinh lời khác.
Phần lớn lợi nhuận của những người đầu tư chọn đầu tư vào quỹ ETF trái phiếu đến từ cổ tức của trái phiếu và lợi suất (yield) từ các trái phiếu có trong quỹ.
Theo ngành:
Đây là một dạng quỹ được tạo ra để theo dõi biến động của các chỉ số thị trường trong một ngành hoặc lĩnh vực cụ thể.
Ví dụ điển hình là quỹ ETF VN DIAMOND, được thiết kế để theo dõi sự biến động của chỉ số VN DIAMOND, một chỉ số theo dõi cổ phiếu kim cương trong thị trường Việt Nam.
3. Quy định về quỹ ETF
3.1. Quy định về quỹ ETF: mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu
Theo quy định tại Điều 41 của Thông tư 98/2020/TT-BTC, mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu của quỹ ETF được quy định như sau:
Công ty quản lý quỹ phải đảm bảo rằng mức sai lệch giữa giá trị tài sản ròng trên một lô chứng chỉ quỹ so với chỉ số tham chiếu của quỹ ETF không được vượt quá mức sai lệch tối đa theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán. Mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu được xác định theo Phụ lục XIX kèm theo Thông tư này.
Trong trường hợp mức sai lệch nêu trên vượt quá 80% của mức sai lệch tối đa theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán, công ty quản lý quỹ phải báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở giao dịch chứng khoán, đồng thời công bố thông tin theo quy định trong vòng 24 giờ kể từ khi sự việc phát sinh. Trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày phát sinh mức sai lệch vượt quá, công ty quản lý quỹ có trách nhiệm điều chỉnh lại danh mục đầu tư của quỹ để đảm bảo rằng mức sai lệch không vượt quá 80% của mức sai lệch tối đa.
Giá trị tài sản ròng được xác định bằng cách tính tổng giá trị tất cả các tài sản, kể cả tài sản tài chính và tài sản phi tài chính, sau đó trừ đi tổng giá trị các nghĩa vụ và nợ cần chi trả. Tương tự, Giá trị Tài sản Ròng (NAV) trên một lô chứng chỉ quỹ là giá trị tài sản còn lại sau khi trừ đi tổng giá trị các nghĩa vụ và nợ của quỹ.
Chỉ số tham chiếu của quỹ ETF đề cập đến một hoặc một nhóm chỉ số chứng khoán mà quỹ thiết lập để theo dõi, sao chép hoặc đánh bại. Điều này giúp quỹ so sánh và đo lường hiệu suất của mình đối với một thị trường cụ thể hoặc một phần nhất định của thị trường.
Mức sai lệch với chỉ số tham chiếu (Tracking Error – TE) là một chỉ số quan trọng được sử dụng để đo lường mức độ chênh lệch của giá trị tài sản ròng của quỹ so với chỉ số tham chiếu trong quá trình hoạt động. Chỉ số này giúp nhà đầu tư đánh giá độ hiệu quả của quỹ trong quá trình theo dõi và mô phỏng hiệu suất của chỉ số tham chiếu. Nếu TE cao, đồng nghĩa với việc mức độ hiệu quả của quỹ là thấp, và ngược lại.
3.2. Các quy định đối với thành viên thành lập quỹ
Quyền của thành viên thành lập quỹ
Theo Khoản 1 Điều 42 của Thông tư 98/2020/TT-BTC, quyền của thành viên lập quỹ bao gồm:
Quyền thực hiện nghiệp vụ đại diện cho nhà đầu tư tham gia vào việc giao dịch hoán đổi danh mục theo quy định.
Quyền tự doanh theo phương thức hoán đổi danh mục cổ phiếu cơ cấu của nhà đầu tư, lấy các lô chứng chỉ quỹ ETF với quỹ ETF và ngược lại.
Quyền vay chứng khoán cơ cấu để hoán đổi lấy các lô chứng chỉ quỹ ETF, hoặc vay các lô chứng chỉ quỹ ETF để hoán đổi lấy danh mục chứng khoán cơ cấu. Tuy nhiên, việc vay chứng khoán và chứng chỉ quỹ ETF cơ cấu phải tuân theo hướng dẫn của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, và phải được thực hiện trên hệ thống vay và cho vay chứng khoán.
Quyền tiến hành thanh toán giao dịch chứng chỉ quỹ ETF và cổ phiếu cấu trúc sau khi có lệnh đối ứng được khớp, đảm bảo có đủ tài sản tại thời điểm thực hiện thanh toán giao dịch. Thành viên quản lý quỹ chỉ được bán chứng chỉ quỹ ETF (bán chứng khoán cơ cấu) trên hệ thống của Sở giao dịch chứng khoán khi đảm bảo có đủ chứng chỉ quỹ ETF (có đủ chứng khoán cơ cấu) để chuyển nhượng trước thời điểm giao dịch, theo thông báo của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Dựa trên Khoản 2 của Điều 42 trong Thông tư 98/2020/TT-BTC, các trách nhiệm của thành viên lập quỹ có thể được mô tả như sau:
Chấp nhận và Chuyển Lệnh: Nếu thành viên là một công ty chứng khoán, có trách nhiệm nhận và chuyển lệnh giao dịch từ mỗi nhà đầu tư tới các công ty quản lý quỹ, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, cung cấp các dịch vụ liên quan đầy đủ, kịp thời và chính xác.
Không Tổng Hợp Lệnh: Cấm bù trừ hoặc tổng hợp lệnh giao dịch của các nhà đầu tư. Thành viên phải xử lý lệnh giao dịch của mỗi nhà đầu tư một cách độc lập và tách biệt.
Giao Dịch Hoán Đổi: Trong giao dịch hoán đổi giữa các lô chứng chỉ quỹ ETF, thành viên lập quỹ chỉ được sử dụng tài sản của chính mình, không sử dụng tài sản của nhà đầu tư.
Quản Lý Tài Sản Độc Lập: Thành viên phải đảm bảo số lượng tiền và chứng khoán của nhà đầu tư đủ để thực hiện giao dịch theo quy định pháp luật.
Quản Lý Tài Sản Tách Biệt: Phải quản lý tài sản của các nhà đầu tư tách biệt và độc lập với tài sản cá nhân của thành viên, không sử dụng tài sản của nhà đầu để thực hiện các hành động như gửi, rút, chuyển khoản, thực hiện giao dịch, nhận ủy quyền của nhà đầu tư, chuyển tiền, tài sản giữa các tài khoản.
Cập Nhật Thông Tin: Duy trì kết nối và đảm bảo cập nhật thông tin cho nhà đầu tư một cách chính xác, đầy đủ và kịp thời. Có trách nhiệm giải đáp những thắc mắc về sản phẩm quỹ.
Báo Cáo và Thống Kê: Cung cấp báo cáo và thông tin theo yêu cầu từ công ty quản lý quỹ, Sở giao dịch chứng khoán, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Thực hiện chức năng tổng hợp, lưu trữ và cung cấp các thông tin và các giao dịch của nhà đầu tư cho các tổ chức có liên quan.
Tuân Thủ Quy Định: Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về hoạt động của đại lý phân phối.
3.3. Quy định về giao dịch chứng chỉ quỹ ETF trên Sở giao dịch chứng khoán
Dựa trên Điều 44 của Thông tư 98/2020/TT-BTC, quy định về giao dịch chứng chỉ quỹ trên sàn chứng khoán có thể được mô tả như sau:
Đặt Lệnh Giao Dịch:
Phải đặt lệnh giao dịch trên các tài khoản giao dịch chứng khoán đã được mở.
Tuân Thủ Quy Định:
Tuân theo quy định về giao dịch chứng khoán của Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Sử Dụng Chứng Chỉ Quỹ:
Được phép sử dụng chứng chỉ quỹ trong hoạt động mua ký quỹ hoặc cho vay, cùng với một số hoạt động khác phù hợp với quy định.
Trong trường hợp thành viên lập quỹ muốn bán chứng chỉ quỹ ETF trên hệ thống của Sở giao dịch chứng khoán, cần đảm bảo có đủ chứng chỉ quỹ để chuyển giao trước khi tới thời điểm thanh toán.
>>> Xem thêm: Bạn đang cần tìm địa chỉ công ty dịch thuật đa ngôn ngữ lấy ngay? Hãy tham khảo nhanh tại đây.
Như vậy, quy trình giao dịch chứng chỉ quỹ trên sàn chứng khoán đòi hỏi sự tuân thủ các quy định của Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, đồng thời đảm bảo đủ chứng chỉ quỹ khi thực hiện các giao dịch trên hệ thống.
3.4. Quy định về quỹ ETF: phân phối lợi nhuận, chi phí của quỹ
Việc phân phối lợi nhuận cũng như chi phí của quỹ đã được quy định rõ tại Điều 37 Thông tư 98/2020/TT-BTC như sau:
Phân phối lợi nhuận của quỹ được thực hiện thông qua việc chia tiền hoặc cấp chứng chỉ quỹ cho các nhà đầu tư. Công ty quản lý quỹ có trách nhiệm thông báo cho nhà đầu tư ít nhất 15 ngày trước khi tiến hành phân phối lợi tức.
Lợi tức được phân phối phải được lấy từ nguồn lợi nhuận trong kỳ hoặc lợi nhuận sau khi quỹ đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ như thanh toán thuế và tài chính. Đồng thời, mức chi trả phải tuân theo chính sách được quy định và được thông qua tại Điều lệ quỹ.
Quỹ vẫn phải đảm bảo có đủ vốn để thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ khác sau khi tiến hành chi trả. Ngoài ra, quỹ cũng cần duy trì nguồn vốn đảm bảo thanh toán đủ các khoản nợ. Giá trị tài sản ròng của quỹ sau khi thực hiện chi trả phải duy trì ít nhất 50 triệu đồng.
Phân phối chi phí của quỹ bao gồm các chi phí như phí quản lý quỹ, phí chuyển nhượng và các chi phí khác liên quan đến các tổ chức cung cấp dịch vụ.
Các chi phí liên quan đến dịch vụ môi giới và chuyển nhượng phải được thanh toán cho công ty chứng khoán và không bao gồm bất kỳ chi phí dịch vụ nào khác.
Công ty quản lý quỹ và đại lý phân phối phải chịu trách nhiệm thanh toán các chi phí phát sinh, như phí in ấn các ấn phẩm quảng cáo và chi phí phát hành thông tin về sản phẩm.
Qua bài viết, hy vọng rằng độc giả đã hiểu rõ về khái niệm quỹ ETF và cung cấp thông tin quan trọng, quy định về quỹ ETF để hỗ trợ những người quan tâm hoặc muốn tham gia thị trường chứng khoán với sự hiểu biết, an toàn và hiệu quả hơn.
Ngoài ra, nếu như bạn đọc còn thắc mắc gì liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về công chứng và sổ đỏ, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch