Hiểu về bạo lực gia đình và những hành vi được coi là bạo lực gia đình
Bạo lực gia đình là một hiện tượng thường xuyên xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, mà nhiều người thậm chí coi những hành vi này là điều bình thường. Vậy thế nào là bạo lực gia đình? Đọc bài viết sau để biết rõ hơn các quy định của pháp luật.
1. Bạo lực gia đình là gì?
Bạo lực gia đình là một hành vi vi phạm pháp luật và được chi tiết quy định trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình. Dưới đây là tổng hợp các khía cạnh liên quan đến hiện tượng này.
1.1. Định nghĩa
Định nghĩa được trình bày tại khoản 1 Điều 2 của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 như sau:
Là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.
Do đó, không chỉ các hành vi “tác động vật lý” trực tiếp giữa các thành viên trong gia đình, mà cả những hành động gây tổn hại hoặc có thể gây tổn hại đến tinh thần, tình dục và kinh tế của các thành viên khác trong gia đình đều có thể được xem là bạo lực gia đình.
Thậm chí, có những hành vi mà trong cuộc sống, nhiều người không nghĩ rằng đó là bạo lực gia đình, bao gồm:
Cha mẹ bắt con cái phải học hành quá sức.
Cha mẹ hoặc các thành viên khác trong gia đình thường xuyên chê bai, miệt thị ngoại hình của con cái.
1.3. Nạn nhân bạo lực gia đình có quyền gì?
Có quyền yêu cầu cá nhân hoặc cơ quan có thẩm quyền bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, cùng quyền và lợi ích hợp pháp liên quan đến hành vi này.
Có quyền yêu cầu áp dụng các biện pháp bảo vệ, hỗ trợ để ngăn chặn hành vi này.
Có quyền được bố trí và yêu cầu giữ bí mật nơi tạm lánh, thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và gia đình.
Có quyền được tư vấn tâm lý, hỗ trợ về kỹ năng ứng phó với tình trạng này; được trợ giúp pháp lý và trợ giúp xã hội, cũng như cung cấp các dịch vụ y tế.
Có quyền được yêu cầu người thực hiện hành vi bồi thường các tổn thất về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, khắc phục hậu quả do hành vi này gây ra và bồi thường các thiệt hại về tài sản.
Có quyền được thông tin về quyền, nghĩa vụ liên quan đến quá trình giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình và việc xử lý hành vi này.
Có quyền khiếu nại, khởi kiện hoặc tố cáo các hành vi vi phạm.
2. Hành vi bạo lực gia đình gồm những gì?
Các hành vi bạo lực gia đình có thể chia thành nhiều loại, bao gồm bạo lực về tinh thần, thể xác, về kinh tế, và về tình dục.
Có tổng cộng 16 biểu hiện của hành vi. Trong số đó, đáng chú ý là khoản 2 của Điều 3, Luật Phòng chống bạo lực gia đình đã xác định rằng những hành vi được coi là bạo lực gia đình không chỉ áp dụng đối với các thành viên hiện tại trong gia đình có quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng, mà còn áp dụng giữa các đối tượng sau đây:
Người đã ly hôn.
Người chung sống như vợ chồng.
Người là cha, mẹ, con riêng, anh, chị, em của người đã ly hôn hoặc của người chung sống như vợ chồng.
Người đã từng có quan hệ cha mẹ nuôi và con nuôi với nhau.
3. Nguyên nhân
3.1. Nguyên nhân
Hiện nay, tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên, phần lớn chúng có nguồn gốc từ những lý do sau đây:
Tệ nạn xã hội: Nhiều trường hợp bạo lực về thể chất xuất phát từ tệ nạn xã hội. Điều này có thể bao gồm các vấn đề như nghiện hút, cờ bạc, rượu chè, gây mất kiểm soát và thúc đẩy hành vi này như đánh đập, hành hạ, ngược đãi, xâm phạm danh dự, nhân phẩm của thành viên trong gia đình.
Vấn đề kinh tế: Áp lực và căng thẳng trong gia đình thường tăng lên khi kinh tế gặp khó khăn. Tuy nhiên, không phải tất cả các gia đình có thu nhập thấp đều trải qua tình trạng này.
Nhận thức cá nhân:Tư tưởng truyền thống về sự bất bình đẳng giới, đặc biệt là tư tưởng trọng nam khinh nữ, cùng với quan điểm coi bạo lực gia đình là điều hiển nhiên trong cuộc sống, đều là những yếu tố thúc đẩy tình trạng này. Điều này đặc biệt đối với bạo lực hướng về phụ nữ và trẻ em.
Thực trạng này mang lại những hậu quả đáng kể không chỉ về mặt thể xác và tinh thần, mà còn tác động tiêu cực mạnh mẽ đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em.
Đối với nạn nhân:
Ảnh hưởng về thể xác: Nạn nhân thường phải đối mặt với những hậu quả nặng nề về sức khỏe, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Ảnh hưởng về tinh thần: Tâm lý của nạn nhân có thể trở nên không ổn định, và nhiều trường hợp kết thúc bằng tình trạng tinh thần không ổn định, suy sụp tinh thần, và thậm chí tự tử do áp lực từ bạo lực gia đình.
Đối với người thực hiện hành vi:
Hậu quả trong mối quan hệ gia đình: Hành vi bạo lực có thể phá hủy mối quan hệ giữa người thực hiện hành vi và các thành viên khác trong gia đình.
Hậu quả tâm lý: Người gây bạo lực có thể phải đối mặt với tâm lý ám ảnh, hối lỗi, và cảm giác giày vò sau mỗi hành vi bạo lực.
Hậu quả pháp lý: Người thực hiện hành vi có thể phải đối mặt với xử phạt hành chính hoặc thậm chí trách nhiệm hình sự.
Đối với trẻ em:
Ảnh hưởng tâm lý và sức khỏe: Trẻ em trong môi trường gia đình có bạo lực thường trải qua sự không ổn định về tâm lý và sức khỏe.
Nguy cơ tái diễn hành vi: Những trẻ em này có nguy cơ cao trở thành người gây bạo lực gia đình khi trưởng thành, lặp lại hành vi mà họ đã chứng kiến khi còn nhỏ.
Hậu quả xã hội: Nhiều trường hợp trẻ em bị bạo lực có thể dẫn đến việc bỏ học, phạm tội, và thậm chí rơi vào các tình trạng nghiện thuốc, rượu bia từ khi còn rất nhỏ.
4. Cách xử lí
4.1. Người bị bạo lực gia đình phải làm gì?
Để bảo vệ bản thân khỏi bạo lực gia đình, người bị ảnh hưởng cần tránh tham gia vào xích mích với người thực hiện hành vi này. Khi bạo lực gia đình trở nên thường xuyên, bước đầu quan trọng là tìm mọi cách để tránh xung đột với người thực hiện hành vi bạo lực gia đình.
Nếu không thể tránh khỏi tình huống này, để yêu cầu bảo vệ sức khỏe và tính mạng, người bị bạo lực cần ngay lập tức liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền như:
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xảy ra bạo lực gia đình.
Cơ quan công an hoặc đồn biên phòng gần nhất đến nơi xảy ra sự việc.
Trường học nếu người bị bạo lực gia đình đang theo học.
Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố, hoặc Trưởng Ban công tác mặt trận tại địa phương xảy ra sự cố.
Người đứng đầu tổ chức chính trị – xã hội cấp xã.
Đồng thời, nhớ lưu ý các số điện thoại tổng đài khẩn cấp. Hơn nữa, sắp tới sẽ có tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình.
4.2. Người chứng kiến cảnh bạo lực nên làm gì?
Khi chứng kiến hành vi bạo lực gia đình, cá nhân cần ngay lập tức thông báo và tố giác đến cơ quan, tổ chức, hoặc cá nhân có thẩm quyền.
Ngoài ra, những người này phải tham gia vào việc bảo vệ và hỗ trợ người bị bạo lực, cũng như tham gia các hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình trong cộng đồng.
Đối với các thành viên khác trong gia đình, quan trọng để nhắc nhở người thân về việc tuân thủ các quy định về phòng, chống bạo lực gia đình. Đồng thời, họ cũng cần tham gia vào các hoạt động hòa giải mâu thuẫn và tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình, nhằm ngăn chặn nguy cơ xảy ra hành vi bạo lực gia đình. Trong trường hợp có bất kỳ hành vi bạo lực nào, họ cần yêu cầu người thực hiện dừng ngay hành vi vi phạm pháp luật.
Trong thời gian sớm nhất, tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình sẽ được triển khai. Theo Điều 7 của Nghị định 76/2023/NĐ-CP, tổng đài này sẽ sử dụng một số điện thoại ngắn với 03 chữ số để tiếp nhận và xử lý thông tin báo cáo, tố giác về hành vi này.
Tổng đài này dự kiến sẽ hoạt động liên tục 24 giờ mỗi ngày, có chức năng ghi âm tự động và hoàn toàn miễn phí cho mọi cuộc gọi đến và gọi đi.
Ngoài ra, còn có một số số tổng đài quan trọng cần ghi nhớ bao gồm: Tổng đài 111 (bảo vệ trẻ em); tổng đài 112 (yêu cầu trợ giúp, tìm kiếm cứu nạn); tổng đài 113 (tổng đài khẩn cấp về an ninh trật tự); tổng đài 114 (tổng đài cứu hỏa, cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp); tổng đài 115 (tổng đài cấp cứu khẩn cấp)…
Người bị bạo lực gia đình có quyền khởi kiện đối với hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống bạo lực gia đình.
Do đó, người bị bạo lực này có thể đưa vụ án lên Tòa án, yêu cầu người gây bạo lực bồi thường về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, và tài sản (nếu có). Đồng thời, người bị bạo lực cũng có quyền yêu cầu khắc phục hậu quả do hành vi này gây ra.
Ngoài ra, nếu như bạn đọc còn thắc mắc gì liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về công chứng và sổ đỏ, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch