Giải quyết tranh chấp đất giáp ranh: quy trình từ xã đến tòa án
Trong quá trình sử dụng đất, việc phát sinh tranh chấp đất giáp ranh giữa các hộ gia đình, cá nhân là điều không hiếm gặp. Những tranh chấp này thường liên quan đến việc xác định ranh giới, diện tích, quyền sử dụng và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Để xử lý đúng pháp luật và đảm bảo công bằng, Nhà nước đã quy định một quy trình giải quyết rõ ràng từ hòa giải ở cơ sở cho đến khởi kiện tại Tòa án.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài?
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh tranh chấp đất giáp ranh ⚖️
Luật Đất đai 2013: Điều 202, 203 quy định về hòa giải bắt buộc tại UBND cấp xã và thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: Điều 26, Điều 35 quy định về thẩm quyền giải quyết của Tòa án đối với tranh chấp đất đai.
Nghị định 43/2014/NĐ-CP, Điều 11 hướng dẫn xác định ranh giới thửa đất.
Thông tư 25/2014/TT-BTNMT: Quy định về bản đồ địa chính và cách xác định mốc giới thửa đất.
👉 Như vậy, việc giải quyết tranh chấp đất giáp ranh phải tuân thủ theo các quy định pháp luật đất đai, đồng thời dựa trên hồ sơ địa chính, giấy tờ hợp pháp về quyền sử dụng đất.
2. Quy trình giải quyết tranh chấp đất giáp ranh tại UBND cấp xã 🏢
2.1. Nộp đơn yêu cầu hòa giải
Người có tranh chấp nộp đơn tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp. Nội dung đơn cần nêu rõ: vị trí thửa đất, tình trạng tranh chấp, yêu cầu giải quyết.
2.2. Xác minh, thu thập chứng cứ
UBND xã phối hợp với cán bộ địa chính, tổ hòa giải, ban thôn/tổ dân phố tiến hành đo đạc, kiểm tra hồ sơ địa chính, lấy ý kiến nhân chứng (nếu có).
2.3. Tổ chức hòa giải
UBND xã mời các bên tham gia hòa giải. Việc hòa giải phải được lập thành biên bản, có chữ ký của các bên và xác nhận của UBND.
Nếu hòa giải thành ➝ các bên thống nhất ranh giới, bàn giao lại đất.
Nếu hòa giải không thành ➝ lập biên bản gửi kèm hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền (Tòa án hoặc UBND cấp huyện).
📌 Ví dụ thực tế: Ông A và ông B có hai thửa đất giáp nhau, ranh giới không rõ ràng do hàng rào bị dỡ bỏ. Khi tranh chấp, UBND xã đã mời hai bên lên hòa giải, căn cứ vào bản đồ địa chính và lời khai nhân chứng để xác định lại ranh giới.
3. Khởi kiện tranh chấp đất giáp ranh tại Tòa án 🏛️
3.1. Thẩm quyền giải quyết
Theo Điều 203 Luật Đất đai 2013, nếu hòa giải tại xã không thành, người dân có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
3.2. Hồ sơ khởi kiện gồm:
Đơn khởi kiện theo mẫu Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
Biên bản hòa giải không thành tại UBND xã.
Các tài liệu, chứng cứ khác: bản đồ địa chính, hình ảnh hiện trạng, biên bản đo đạc.
3.3. Quy trình tòa án giải quyết
Tòa án thụ lý vụ án và tiến hành hòa giải lại theo thủ tục tố tụng.
Nếu vẫn không thành, vụ án sẽ được đưa ra xét xử.
Căn cứ phán quyết, Tòa án sẽ buộc các bên thực hiện theo bản án (ví dụ: tháo dỡ hàng rào, trả lại phần đất lấn chiếm).
📌 Ví dụ thực tế: Năm 2022, TAND tỉnh X đã xét xử vụ tranh chấp đất giáp ranh giữa hai hộ dân. Dù đã hòa giải nhiều lần tại xã không thành, Tòa án căn cứ vào hồ sơ địa chính, bản đồ đo đạc năm 1995 và quyết định buộc hộ dân lấn chiếm trả lại 20m² đất cho hộ liền kề.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng trọn gói, đảm bảo đúng quy định pháp luật
4. Lưu ý khi giải quyết tranh chấp đất giáp ranh 📑
Người dân cần giữ gìn giấy tờ về quyền sử dụng đất, biên lai nộp thuế, bản đồ địa chính để làm chứng cứ.
Nên ưu tiên thương lượng và hòa giải để tránh mất tình làng nghĩa xóm và kéo dài thời gian kiện tụng.
Trường hợp tranh chấp phức tạp, nên nhờ luật sư đất đai tư vấn và đại diện giải quyết để bảo vệ quyền lợi.
Giải quyết tranh chấp đất giáp ranh cần thực hiện đúng quy trình pháp luật: bắt đầu từ hòa giải tại UBND xã, sau đó mới đến khởi kiện tại Tòa án nếu hòa giải không thành. Người dân cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng cứ và nắm rõ quy định pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
