Trong thực tế, nhiều trường hợp người thân mất để lại sổ tiết kiệm đứng tên họ. Lúc này, thân nhân thường đặt câu hỏi: có thể hủy sổ tiết kiệm để rút toàn bộ tiền hay không, và thủ tục pháp lý cần thực hiện ra sao. Bài viết dưới đây sẽ phân tích quy định pháp luật hiện hành, hướng dẫn chi tiết thủ tục hủy sổ tiết kiệm khi người gửi qua đời, kèm ví dụ thực tế để bạn đọc hiểu rõ.
1. Khái niệm hủy sổ tiết kiệm khi người gửi qua đời
Theo quy định của Thông tư 48/2018/TT-NHNN (quy định về tiền gửi tiết kiệm), sổ tiết kiệm là chứng từ xác nhận quyền sở hữu khoản tiền gửi của khách hàng tại ngân hàng. Khi chủ sở hữu qua đời, sổ tiết kiệm trở thành di sản thừa kế theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015.
Do đó, “hủy sổ tiết kiệm” trong trường hợp này được hiểu là ngân hàng chấm dứt hiệu lực sổ tiết kiệm đứng tên người mất, sau khi hoàn tất thủ tục thừa kế, để chuyển số tiền cho người thừa kế hợp pháp.
2. Cơ sở pháp lý liên quan đến việc hủy sổ tiết kiệm
Một số quy định pháp luật quan trọng:
Bộ luật Dân sự 2015: Điều 612, 613, 649 – 663 quy định về di sản thừa kế, người thừa kế, thủ tục phân chia.
Luật Công chứng 2014: Điều 57, 58 quy định thủ tục khai nhận, thỏa thuận phân chia di sản.
Thông tư 48/2018/TT-NHNN: Quy định về rút tiền gửi tiết kiệm khi người gửi qua đời.
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: áp dụng trong trường hợp có tranh chấp về quyền thừa kế sổ tiết kiệm.
Như vậy, hủy sổ tiết kiệm phải tuân thủ quy trình công chứng và pháp luật dân sự, không thể tự ý thực hiện.
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, sổ hộ khẩu…).
Di chúc (nếu có).
Sổ tiết kiệm bản gốc (nếu bị thất lạc cần làm thủ tục báo mất).
Văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng.
3.2. Làm thủ tục công chứng khai nhận hoặc thỏa thuận di sản
Theo Điều 57 Luật Công chứng 2014, tất cả những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc phải đến văn phòng công chứng để lập văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản.
Nếu có tranh chấp, hồ sơ sẽ được giải quyết tại Tòa án nhân dân theo thủ tục tố tụng dân sự.
3.3. Nộp hồ sơ tại ngân hàng nơi mở sổ tiết kiệm
Người thừa kế mang toàn bộ hồ sơ hợp lệ đến ngân hàng. Ngân hàng sẽ kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ, tiến hành hủy sổ tiết kiệm đứng tên người đã mất, và giải ngân số tiền theo thỏa thuận hoặc quyết định của tòa án.
3.4. Nhận tiền thừa kế
Ngân hàng thực hiện thanh toán cho người thừa kế theo nội dung văn bản công chứng hoặc bản án/quyết định có hiệu lực pháp luật.
4. Ví dụ minh họa thực tế
Ông D gửi tiết kiệm 1 tỷ đồng tại ngân hàng X. Sau khi ông D mất, gia đình tìm thấy sổ tiết kiệm nhưng không có di chúc. Các con ông D đến văn phòng công chứng làm thủ tục thỏa thuận phân chia di sản theo pháp luật, trong đó mỗi người con được hưởng phần bằng nhau.
Sau khi có văn bản công chứng, gia đình nộp hồ sơ tại ngân hàng. Ngân hàng tiến hành hủy sổ tiết kiệm đứng tên ông D và giải ngân số tiền 1 tỷ đồng chia cho các con theo văn bản thỏa thuận.
Không thể tự ý dùng sổ tiết kiệm và giấy tờ tùy thân của người đã mất để rút tiền.
Nếu sổ tiết kiệm bị thất lạc, phải báo mất và xin cấp lại trước khi làm thủ tục hủy.
Trong trường hợp có tranh chấp giữa các thừa kế, ngân hàng sẽ tạm dừng giải quyết cho đến khi có quyết định của tòa án.
Người thừa kế cần nộp thuế thu nhập cá nhân nếu thuộc trường hợp phải nộp theo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, sửa đổi 2012 (trừ trường hợp miễn thuế giữa cha mẹ, con, vợ chồng, anh chị em ruột).
Hủy sổ tiết kiệm khi người gửi qua đời là bước cần thiết để chấm dứt hiệu lực sổ đứng tên người mất và thực hiện việc chia thừa kế hợp pháp. Thủ tục này bắt buộc phải có sự tham gia của công chứng hoặc tòa án, không thể tự ý rút tiền. Người thừa kế cần nắm vững các quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, Luật Công chứng 2014 và Thông tư 48/2018/TT-NHNN để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
