Hợp đồng mua bán viết tay là hình thức giao dịch được nhiều người lựa chọn vì nhanh chóng, đơn giản và không tốn chi phí công chứng. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp hợp đồng viết tay đều được pháp luật công nhận. Bài viết này sẽ phân tích các căn cứ pháp lý, điều kiện có hiệu lực, cũng như các rủi ro và lưu ý khi ký hợp đồng mua bán viết tay.
>>> Xem thêm: Có thể công chứng hợp đồng thuê tài sản vô hình tại văn phòng công chứng không?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán.
Hợp đồng mua bán viết tay là hợp đồng được lập dưới dạng văn bản viết tay, không qua công chứng hoặc chứng thực, thường được áp dụng cho các giao dịch tài sản không bắt buộc đăng ký quyền sở hữu.
Ví dụ minh họa: Anh A bán cho chị B một chiếc xe máy trị giá 25 triệu đồng, hai bên lập giấy tay ghi rõ thông tin xe, giá bán, ngày giao nhận và ký tên. Đây là hợp đồng mua bán viết tay và có thể được công nhận nếu đáp ứng điều kiện pháp luật.
2. Căn cứ pháp lý về hợp đồng mua bán viết tay
Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
Điều 117: Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện về chủ thể, sự tự nguyện, mục đích và nội dung không vi phạm điều cấm của luật. Điều 119: Hình thức của giao dịch dân sự có thể bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể, trừ trường hợp luật quy định bắt buộc phải lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc đăng ký. Điều 430 – 452: Quy định cụ thể về hợp đồng mua bán tài sản.
Theo đó, hợp đồng mua bán viết tay sẽ hợp pháp nếu không thuộc nhóm tài sản phải lập hợp đồng công chứng, chứng thực theo luật.
3. Trường hợp hợp đồng mua bán viết tay được công nhận
3.1. Tài sản không bắt buộc đăng ký quyền sở hữu
Đối với tài sản thông thường như đồ dùng, xe máy (trừ trường hợp yêu cầu sang tên bắt buộc), thiết bị điện tử, vật liệu… hợp đồng viết tay vẫn có hiệu lực nếu các bên tự nguyện và đáp ứng điều kiện pháp luật.
Ví dụ: Mua bán tivi, điện thoại, đồ gỗ… chỉ cần hợp đồng viết tay là đủ.
>>> Xem thêm: Có nên tích hợp dịch vụ công chứng với các nền tảng thanh toán điện tử?
3.2. Tài sản bắt buộc đăng ký nhưng đã hoàn tất thủ tục sang tên
Một số trường hợp, hợp đồng viết tay vẫn được công nhận nếu các bên sau đó đã thực hiện công chứng hoặc thủ tục sang tên theo quy định.
Ví dụ: Mua xe ô tô bằng giấy tay, sau đó hai bên ra cơ quan đăng ký xe làm thủ tục sang tên. Khi đó, hợp đồng viết tay ban đầu được coi là căn cứ giao dịch.
4. Trường hợp hợp đồng mua bán viết tay không được công nhận
4.1. Giao dịch nhà đất không công chứng
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013 và Điều 122 Luật Nhà ở 2014, mua bán nhà đất bắt buộc phải lập hợp đồng bằng văn bản và công chứng, chứng thực. Nếu chỉ lập giấy tay, hợp đồng có nguy cơ vô hiệu và không được sang tên sổ đỏ.
Ví dụ minh họa: Anh C mua một mảnh đất từ ông D chỉ bằng giấy tay, không công chứng. Sau này, nếu ông D chuyển nhượng cho người khác, anh C sẽ gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi.
4.2. Giao dịch tài sản đang tranh chấp hoặc bị kê biên
Nếu tài sản đang tranh chấp hoặc bị kê biên để thi hành án, hợp đồng mua bán dù viết tay hay công chứng đều có thể bị tuyên vô hiệu.
>>> Xem thêm: Thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu cho hộ gia đình và cá nhân có gì khác so với các trường hợp khác?
5. Lưu ý khi lập hợp đồng mua bán viết tay
5.1. Ghi đầy đủ thông tin các bên
Họ tên, số CMND/CCCD, địa chỉ, thông tin liên hệ của bên mua và bên bán cần ghi rõ ràng để tránh tranh chấp.
5.2. Mô tả chi tiết tài sản
Ghi rõ đặc điểm, số seri, tình trạng, giấy tờ liên quan của tài sản để làm căn cứ nếu xảy ra tranh chấp.
5.3. Xác nhận giao nhận và thanh toán
Nên ghi rõ thời điểm giao tài sản, phương thức thanh toán, số tiền đã thanh toán, số tiền còn lại và thời hạn thanh toán.
5.4. Có người làm chứng (nếu cần)
Trong giao dịch có giá trị lớn, việc có người làm chứng ký vào hợp đồng sẽ tăng tính pháp lý.
Hợp đồng mua bán viết tay có thể được pháp luật công nhận nếu không thuộc trường hợp tài sản bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực, và đáp ứng đầy đủ các điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức. Tuy nhiên, với các giao dịch giá trị lớn hoặc tài sản phải đăng ký, các bên nên thực hiện công chứng để đảm bảo an toàn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
