Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá có bắt buộc công chứng không?
Trong hoạt động đấu giá tài sản, đặc biệt là đối với tài sản có giá trị lớn như quyền sử dụng đất, nhà ở, phương tiện giao thông, câu hỏi “Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá có bắt buộc công chứng không?” được nhiều người quan tâm. Việc xác định rõ khi nào bắt buộc công chứng hợp đồng đấu giá không chỉ giúp bảo đảm tính pháp lý của giao dịch mà còn tránh những rủi ro, tranh chấp về sau. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết quy định pháp luật hiện hành về vấn đề này, giúp bạn hiểu rõ và áp dụng đúng trong thực tế.
>>> Xem thêm: Văn phòng Công chứng có được quyền từ chối công chứng không? – Phân tích từ thực tiễn
Khi nào bắt buộc công chứng hợp đồng tài sản đấu giá?
Không phải mọi hợp đồng đấu giá đều phải công chứng. Theo quy định pháp luật, chỉ những trường hợp sau bắt buộc phải công chứng hợp đồng đấu giá:
Tài sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất
Căn cứ “Điều 167 Luật Đất đai 2013”, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp tổ chức kinh doanh bất động sản bán đất theo quy định.
Do đó, nếu tài sản đấu giá là đất hoặc nhà ở, hợp đồng mua bán sau đấu giá bắt buộc phải công chứng để có hiệu lực pháp lý.
Tài sản thuộc sở hữu của cá nhân, hộ gia đình có giá trị pháp lý gắn với đăng ký quyền sở hữu
Ví dụ: xe ô tô, tàu thuyền, căn hộ chung cư… Các giao dịch chuyển nhượng loại tài sản này thường phải lập hợp đồng bằng văn bản và công chứng bắt buộc để làm thủ tục sang tên.
Tài sản thuộc sở hữu chung của nhiều người
Khi tài sản bán đấu giá là tài sản chung (ví dụ: tài sản chung vợ chồng, tài sản đồng sở hữu), hợp đồng mua bán chỉ có hiệu lực nếu tất cả chủ sở hữu đồng ý và ký công chứng hợp pháp.
Tài sản thuộc quản lý của Nhà nước hoặc tổ chức tín dụng
Trong các trường hợp đấu giá tài sản thi hành án, xử lý nợ xấu, hoặc thanh lý tài sản của doanh nghiệp Nhà nước, việc công chứng hợp đồng đấu giá là bắt buộc nhằm bảo đảm tính minh bạch và xác thực.
Tuy nhiên, dù không bắt buộc, việc công chứng vẫn được khuyến khích thực hiện để đảm bảo tính pháp lý và tránh rủi ro tranh chấp sau này.
Hiệu lực pháp lý của hợp đồng tài sản đấu giá sau khi công chứng
Theo “Điều 43 Luật Đấu giá tài sản 2016”, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá có hiệu lực kể từ thời điểm ký, trừ khi pháp luật chuyên ngành có quy định khác. Nếu hợp đồng thuộc trường hợp bắt buộc công chứng mà không được công chứng, thì:
Hợp đồng không có giá trị pháp lý;
Các bên không thể làm thủ tục sang tên hoặc đăng ký quyền sở hữu;
Bên bị thiệt hại có quyền yêu cầu bồi thường theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Điều này đồng nghĩa rằng, với các tài sản đấu giá thuộc diện bắt buộc công chứng, việc không thực hiện đúng thủ tục sẽ khiến giao dịch bị vô hiệu toàn phần.
Khi thuộc trường hợp bắt buộc, quy trình công chứng hợp đồng đấu giá được thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm:
Biên bản đấu giá thành;
Quyết định phê duyệt kết quả đấu giá;
Dự thảo hợp đồng mua bán tài sản đấu giá;
Giấy tờ nhân thân, đăng ký tài sản (nếu có).
Bước 2: Nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền theo quy định tại “Điều 42 Luật Công chứng 2014”.
Bước 3: Công chứng viên thẩm định tính hợp pháp, xác định rõ quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản và kiểm tra điều kiện đấu giá.
Bước 4: Các bên ký kết hợp đồng trước mặt công chứng viên và nhận bản sao hợp đồng có chứng nhận.
Chế tài khi không công chứng hợp đồng tài sản đấu giá bắt buộc
Nếu hợp đồng thuộc diện bắt buộc công chứng mà không thực hiện, các hậu quả pháp lý có thể bao gồm:
Hợp đồng vô hiệu theo “Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015”;
Kết quả đấu giá có thể bị hủy do vi phạm trình tự thủ tục;
Không được sang tên hoặc đăng ký quyền sở hữu tài sản;
Trách nhiệm hành chính hoặc hình sự đối với tổ chức đấu giá, công chứng viên hoặc cá nhân vi phạm (tùy mức độ).
Kết luận
Tóm lại, bắt buộc công chứng hợp đồng đấu giá áp dụng đối với các loại tài sản phải đăng ký quyền sở hữu, tài sản gắn liền với đất, tài sản của Nhà nước hoặc tài sản thuộc sở hữu chung. Trong khi đó, các loại tài sản thông thường hoặc hợp đồng giữa tổ chức có thể không cần công chứng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn pháp lý, công chứng hợp đồng đấu giá luôn là bước quan trọng giúp giao dịch minh bạch, hợp pháp và tránh tranh chấp về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
