Công chứng đất quy hoạch: quyền từ chối của công chứng viên
Trong thực tế, nhiều người dân có nhu cầu mua bán, chuyển nhượng hoặc thế chấp đất nằm trong quy hoạch. Tuy nhiên, khi tiến hành thủ tục, không ít trường hợp bị công chứng viên từ chối công chứng. Vậy công chứng đất nằm trong quy hoạch có được thực hiện hay không, và trong những tình huống nào công chứng viên có quyền từ chối? Bài viết dưới đây phân tích chi tiết dựa trên Luật Đất đai 2024, Luật Công chứng 2014 và các văn bản liên quan.
Theo khoản 2 Điều 3 Luật Đất đai 2024, quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ, khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường…
Đất nằm trong quy hoạch có nghĩa là thửa đất đã được xác định sẽ sử dụng cho một mục đích cụ thể trong tương lai theo bản đồ quy hoạch được cơ quan nhà nước phê duyệt.
1.2. Công chứng đất nằm trong quy hoạch là gì?
Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch theo Điều 2 Luật Công chứng 2014. Đối với đất nằm trong quy hoạch, việc công chứng thường liên quan đến các giao dịch như:
Chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Thế chấp quyền sử dụng đất.
Hợp đồng đặt cọc mua bán đất.
2. Căn cứ pháp lý liên quan đến công chứng đất nằm trong quy hoạch
Luật Đất đai 2024:
Điều 74: Người sử dụng đất chỉ được thực hiện các quyền chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp… nếu đất không có kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện.
Nếu đã có kế hoạch sử dụng đất hằng năm, người sử dụng đất bị hạn chế quyền giao dịch.
Luật Công chứng 2014:
Điều 51: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật hoặc có dấu hiệu trái pháp luật.
Thông tư 07/2019/TT-BTP: Công chứng viên chỉ công chứng giao dịch khi quyền sử dụng đất không bị hạn chế bởi quy hoạch hoặc quyết định thu hồi.
Ví dụ thực tế: Một hộ gia đình ở Quảng Ninh có đất trong quy hoạch khu công nghiệp 2035, nhưng địa phương chưa ban hành kế hoạch sử dụng đất hằng năm cho thửa đất này. Gia đình vẫn được công chứng hợp đồng chuyển nhượng và sang tên cho người mua.
3.2. Trường hợp công chứng bị từ chối
Đất nằm trong quy hoạch và đã có kế hoạch sử dụng đất hằng năm.
Công chứng viên có quyền từ chối chứng nhận hợp đồng.
Giao dịch nếu vẫn thực hiện sẽ không được công nhận.
Ví dụ thực tế: Một khách hàng tại Bình Dương muốn bán thửa đất đã có trong kế hoạch mở rộng đường năm 2025. Khi đến văn phòng công chứng, công chứng viên từ chối vì đất đã bị hạn chế quyền chuyển nhượng theo quy định của Luật Đất đai 2024.
4. Quyền từ chối của công chứng viên trong công chứng đất nằm trong quy hoạch
4.1. Cơ sở từ chối
Theo Điều 51 Luật Công chứng 2014, công chứng viên được phép từ chối nếu:
Hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật.
Người tham gia hợp đồng không đủ năng lực hành vi dân sự.
Tài sản giao dịch thuộc diện không được phép chuyển nhượng, thế chấp theo quy định pháp luật (trong đó có đất đã có kế hoạch sử dụng đất hằng năm).
4.2. Ý nghĩa của quyền từ chối
Bảo vệ tính hợp pháp của giao dịch.
Ngăn ngừa rủi ro tranh chấp cho người dân.
Đảm bảo công chứng viên không vi phạm quy định pháp luật và chịu trách nhiệm pháp lý sau này.
>>> Xem thêm: Giải quyết mọi nhu cầu công chứng với Phòng công chứng uy tín hàng đầu.
5. Lời khuyên cho người dân khi giao dịch đất nằm trong quy hoạch
Trước khi ký kết hợp đồng, cần tra cứu thông tin quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất hằng năm tại Văn phòng đăng ký đất đai.
Nếu đất mới chỉ có trong quy hoạch dài hạn, chưa có kế hoạch sử dụng đất hằng năm, thì có thể công chứng và thực hiện giao dịch.
Nếu đất đã có kế hoạch sử dụng đất hằng năm, nên cân nhắc kỹ lưỡng vì sẽ không công chứng được, đồng nghĩa giao dịch không hợp pháp.
Tham khảo ý kiến luật sư để đảm bảo quyền lợi khi tham gia giao dịch đất quy hoạch.
Kết luận
Việc công chứng đất nằm trong quy hoạch phụ thuộc trực tiếp vào tình trạng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất hằng năm. Công chứng viên có quyền từ chối chứng nhận nếu hợp đồng vi phạm pháp luật, trong đó có trường hợp đất đã có kế hoạch sử dụng đất. Do đó, người dân cần kiểm tra kỹ thông tin quy hoạch trước khi tiến hành giao dịch để tránh mất thời gian, chi phí và rủi ro pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
