Thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản khi không có di chúc
Trong thực tế, không ít trường hợp người mất không để lại di chúc, khiến những người thừa kế phải thực hiện việc phân chia di sản theo pháp luật. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tránh tranh chấp, việc công chứng không di chúc là bước quan trọng giúp xác nhận thỏa thuận của những người thừa kế một cách minh bạch và có giá trị pháp lý.
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản khi không có di chúc, căn cứ theo Luật mới nhất năm 2025, kèm ví dụ thực tế giúp bạn dễ dàng hình dung quy trình.
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 650 quy định về thừa kế theo pháp luật.
Luật Công chứng 2014, Điều 57 về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Theo đó, khi người chết không để lại di chúc, những người thừa kế theo pháp luật (theo hàng thừa kế thứ nhất, thứ hai…) có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại tổ chức hành nghề công chứng.
📑 2. Hồ sơ cần chuẩn bị khi thực hiện công chứng không di chúc
Để quá trình công chứng diễn ra nhanh chóng, người yêu cầu cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:
📄 1. Giấy tờ nhân thân của người thừa kế:
CCCD/CMND, Sổ hộ khẩu (hoặc giấy tờ tương đương).
📄 2. Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản:
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ đỏ, giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm, cổ phần…
📄 3. Giấy chứng tử của người để lại di sản.
📄 4. Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế:
Giấy khai sinh, đăng ký kết hôn, sổ hộ khẩu, trích lục quan hệ nhân thân.
📄 5. Dự thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu đã chuẩn bị sẵn).
💡 Trường hợp người thừa kế ở xa hoặc ở nước ngoài, có thể ủy quyền cho người đại diện hợp pháp đến công chứng thay.
>>> Xem thêm: Mọi giao dịch đất đai sẽ trở nên dễ dàng hơn khi bạn chọn dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói đồng hành.
🧾 3. Quy trình thực hiện công chứng văn bản phân chia di sản khi không có di chúc
💠 Bước 1: Xác định hàng thừa kế
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo pháp luật gồm:
Hàng thừa kế thứ nhất: vợ/chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi.
Nếu không còn ai ở hàng này thì chuyển sang hàng kế tiếp.
Người thừa kế hoặc đại diện hợp pháp nộp hồ sơ tại Văn phòng công chứng nơi có tài sản hoặc nơi cư trú cuối cùng của người chết.
💠 Bước 3: Thẩm định hồ sơ
Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, xác minh tính hợp pháp, yêu cầu bổ sung nếu thiếu. Nếu cần, có thể đăng thông báo niêm yết thừa kế tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản (theo Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP).
💠 Bước 4: Ký và công chứng văn bản
Khi đủ điều kiện, các bên ký vào văn bản thỏa thuận phân chia di sản trước mặt công chứng viên. Văn bản được công chứng và có hiệu lực pháp lý kể từ thời điểm ký và đóng dấu.
🧩 4. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ: Ông Nam mất năm 2024, không để lại di chúc. Tài sản của ông là một thửa đất 120m² tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.
Ba người con của ông Nam là người thừa kế hàng thứ nhất. Họ thống nhất phân chia tài sản bằng văn bản thỏa thuận phân chia di sản và đến Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ để công chứng.
Sau khi nộp hồ sơ, công chứng viên kiểm tra, niêm yết thông báo tại UBND phường trong 15 ngày. Hết thời hạn, không có khiếu nại, các con ông Nam được ký văn bản và hoàn tất việc công chứng không di chúc hợp pháp.
⚠️ 5. Lưu ý quan trọng khi công chứng không di chúc
✨ Tất cả những người thuộc hàng thừa kế hợp pháp phải tham gia hoặc ủy quyền hợp lệ. ✨ Nếu có người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi, phải có người giám hộ đại diện. ✨ Không được công chứng nếu di sản đang có tranh chấp, khiếu nại, kê biên. ✨ Sau khi công chứng, người thừa kế có thể sử dụng văn bản để sang tên tài sản tại cơ quan đăng ký có thẩm quyền.
✅6. Kết luận
Việc công chứng không di chúc giúp đảm bảo việc phân chia tài sản được thực hiện đúng quy định, tránh tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người thừa kế.
Người thừa kế nên:
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, rõ ràng.
Chọn văn phòng công chứng uy tín, có kinh nghiệm xử lý hồ sơ thừa kế.
Thực hiện đúng thủ tục niêm yết và xác nhận thừa kế theo quy định.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
