Công chứng hợp đồng xe khi một bên không có mặt được không?
Trong quá trình mua bán, sang nhượng xe, nhiều trường hợp người bán hoặc người mua không thể trực tiếp đến văn phòng công chứng để ký hợp đồng. Vậy có thể công chứng hợp đồng xe khi một bên không có mặt hay không? Pháp luật hiện hành quy định thế nào và rủi ro khi công chứng hợp đồng mua bán xe trong trường hợp này là gì? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết căn cứ pháp lý, quy trình, cũng như các lưu ý quan trọng theo Luật mới nhất năm 2024.
Luật Công chứng năm 2014 (được sửa đổi, bổ sung năm 2023).
Bộ luật Dân sự năm 2015 (Điều 117, Điều 562 đến Điều 568 về hợp đồng và ủy quyền).
Nghị định 23/2015/NĐ-CP về chứng thực.
Theo Điều 42 Luật Công chứng 2014, các bên tham gia hợp đồng phải ký và điểm chỉ trực tiếp trước mặt công chứng viên. Tuy nhiên, nếu một bên không thể có mặt vì lý do chính đáng, họ có thể ủy quyền cho người khác thực hiện việc ký kết và công chứng thay.
2. Trường hợp được phép công chứng khi một bên vắng mặt
Có hai hình thức pháp lý hợp lệ để công chứng trong trường hợp một bên không có mặt:
2.1. Ủy quyền hợp pháp cho người khác ký thay
Theo Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015, người vắng mặt có thể lập văn bản ủy quyền, được công chứng hoặc chứng thực tại UBND, để người được ủy quyền thay mặt ký hợp đồng mua bán xe. Văn bản ủy quyền này cần nêu rõ phạm vi: bán xe, ký hợp đồng, nộp thuế, sang tên, v.v.
Ví dụ: Anh Minh đi công tác nước ngoài, ủy quyền cho em trai là anh Tuấn thay mặt ký hợp đồng công chứng mua bán xe. Văn bản ủy quyền được công chứng hợp lệ tại phòng công chứng. Khi đó, hợp đồng mua bán xe vẫn có hiệu lực pháp luật như khi anh Minh ký trực tiếp.
2.2. Ký hợp đồng theo hình thức chuyển tiếp
Trong một số trường hợp đặc biệt (ví dụ: các bên ở hai tỉnh khác nhau), công chứng viên có thể thực hiện công chứng theo hình thức chuyển tiếp, nghĩa là:
Một bên ký trước tại phòng công chứng nơi mình cư trú.
Sau đó, hồ sơ được chuyển đến phòng công chứng nơi bên còn lại cư trú để hoàn tất ký và chứng nhận. Hình thức này đảm bảo mỗi bên đều ký trước công chứng viên nhưng không cần có mặt cùng lúc.
3. Rủi ro khi công chứng hợp đồng mua bán xe khi một bên không có mặt
3.1. Rủi ro về tính xác thực của chữ ký
Nếu không có ủy quyền hợp pháp, hợp đồng bị coi là không có giá trị pháp lý theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 (thiếu ý chí tự nguyện của một bên). Điều này dẫn đến việc sang tên xe không được cơ quan công an chấp nhận.
3.2. Rủi ro khi sử dụng giấy ủy quyền giả hoặc hết hiệu lực
Nhiều trường hợp người mua không kiểm tra kỹ giấy ủy quyền, dẫn đến ủy quyền hết hạn hoặc bị hủy bỏ mà không biết. Khi đó, hợp đồng công chứng mua bán xe vô hiệu toàn phần, gây thiệt hại về tiền bạc và pháp lý.
3.3. Rủi ro về tranh chấp tài sản chung
Nếu xe là tài sản chung vợ chồng, người vắng mặt là vợ/chồng của người ký hợp đồng, nhưng không đồng ý hoặc không ký xác nhận, hợp đồng công chứng có thể bị tuyên vô hiệu theo Điều 33 và Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.
4. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng hợp đồng xe trong trường hợp vắng mặt
Chị Lan (TP. HCM) bán xe ô tô cho anh Hưng (Bình Dương), nhưng anh Hưng đang đi công tác Nhật Bản. Anh Hưng làm giấy ủy quyền công chứng tại Đại sứ quán Việt Nam tại Tokyo cho em gái ở Việt Nam ký hợp đồng mua xe. Khi đó, văn bản ủy quyền được công chứng viên Việt Nam chấp nhận, hợp đồng mua bán xe được ký hợp lệ và có giá trị pháp lý. Sau khi nộp thuế và làm thủ tục sang tên, anh Hưng vẫn là người sở hữu hợp pháp chiếc xe.
6. Kết luận
Có thể công chứng hợp đồng xe khi một bên không có mặt, nhưng chỉ khi bên vắng mặt ủy quyền hợp pháp cho người khác thực hiện thay. Nếu không có ủy quyền hoặc ủy quyền không hợp lệ, hợp đồng sẽ vô hiệu, gây nhiều rủi ro khi công chứng hợp đồng mua bán xe như mất quyền sở hữu, không được sang tên, hoặc tranh chấp pháp lý. Để đảm bảo an toàn, các bên nên thực hiện đúng Luật Công chứng 2014, Bộ luật Dân sự 2015 và chỉ công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng hợp pháp để được bảo vệ quyền lợi tối đa.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
