Khi nào đất bị lấn chiếm được khởi kiện ra tòa án?
Trong đời sống, tình trạng đất bị lấn chiếm không hiếm gặp, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Vậy, khi nào người dân có quyền khởi kiện ra Tòa án để được giải quyết? Hãy cùng tìm hiểu qua căn cứ pháp lý và hướng dẫn chi tiết dưới đây.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứngnào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài?
1. Cơ sở pháp lý về việc đất bị lấn chiếm ⚖️
Điều 12 Luật Đất đai 2013 quy định:
Nghiêm cấm hành vi lấn, chiếm đất đai dưới mọi hình thức.
Điều 166 Luật Đất đai 2013 nêu rõ:
Người sử dụng đất có quyền được bảo vệ khi quyền, lợi ích hợp pháp bị người khác xâm phạm.
Điều 203 Luật Đất đai 2013:
Tranh chấp đất đai mà các bên không tự hòa giải được thì có quyền nộp đơn yêu cầu Tòa án nhân dân giải quyết.
👉 Như vậy, khi có hành vi lấn chiếm đất, người dân hoàn toàn có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết, trong đó có Tòa án nhân dân.
2. Khi nào đất bị lấn chiếm được khởi kiện ra Tòa án? 🏛️
Theo quy định, đất bị lấn chiếm sẽ được khởi kiện ra Tòa án trong các trường hợp sau:
2.1. Hòa giải tại UBND không thành
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, trước khi khởi kiện, các bên phải tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã nơi có đất. Nếu hòa giải không thành, lúc này mới được nộp đơn khởi kiện.
2.2. Có đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất
Người khởi kiện phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) hoặc các giấy tờ theo Điều 100 Luật Đất đai 2013 để chứng minh quyền hợp pháp của mình.
2.3. Bị lấn chiếm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi
Xây dựng nhà, hàng rào trên phần đất của bạn.
Sử dụng trái phép đất canh tác, đất ở hoặc đất công trình của bạn.
Cố tình cản trở việc sử dụng đất hợp pháp.
📌 Ví dụ thực tế: Năm 2021 tại Quảng Ninh, hộ gia đình A phát hiện hàng xóm B xây tường bao sang 15m² đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của A. Sau khi hòa giải tại UBND xã không thành, A khởi kiện ra Tòa. Tòa án tuyên buộc B tháo dỡ công trình và trả lại diện tích đất đã lấn chiếm.
>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứng mới nhất năm 2025
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng.
Biên bản hòa giải tại UBND xã (không thành).
Chứng cứ liên quan: hình ảnh, bản đồ đo đạc, biên bản vi phạm…
3.2. Nộp đơn khởi kiện
Nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp (theo Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).
3.3. Quá trình Tòa án giải quyết
Thụ lý đơn khởi kiện.
Triệu tập các bên liên quan để làm việc.
Xác minh thực tế, định giá đất, trưng cầu giám định (nếu cần).
Mở phiên tòa xét xử và ra bản án buộc trả lại đất bị lấn chiếm.
4. Trách nhiệm pháp lý đối với hành vi lấn chiếm đất 🚨
Người lấn chiếm đất sẽ bị xử lý theo:
Xử phạt hành chính: Theo Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, mức phạt từ 10 – 50 triệu đồng, tùy loại đất.
Buộc khôi phục tình trạng ban đầu, trả lại đất.
Nếu có dấu hiệu tội phạm hình sự, có thể bị xử lý theo Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015 với mức phạt tù lên đến 5 năm.
📌 Ví dụ: Một doanh nghiệp tại TP.HCM bị phát hiện chiếm dụng đất công để xây bãi xe. Sau khi bị Tòa án xét xử, doanh nghiệp phải tháo dỡ toàn bộ công trình, trả lại đất và nộp phạt hành chính hơn 200 triệu đồng.
Khi xảy ra tình trạng đất bị lấn chiếm, người sử dụng đất có thể khởi kiện ra Tòa án nếu việc hòa giải tại cơ sở không thành và có đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất. Đây là biện pháp pháp lý cuối cùng nhưng hiệu quả để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, đồng thời răn đe, ngăn chặn hành vi vi phạm trong quản lý và sử dụng đất đai.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
